حجت‌الاسلام سیداحمد سجادی، مدیرعامل مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه قرآن کریم در قرن‌های گذشته به شکل‌های متفاوتی مانند آرایه‌های هنری و نیز تلاوت به گونه‌های ترتیل، تحقیق و تحدیر به جامعه عرضه شده است، گفت: در دوران کنونی که بشر بیش از هر زمانی به انس با کتاب وحی نیاز دارد، فراهم آوردن بستری برای ارتباط بیشتر با قرآن کریم و درک معارف آن یک وظیفه همگانی است و در روزگاری که امکانات دیجیتال فرصتی تازه به ما داده تا معارف کلام نور را در قالبی نوین عرضه کنیم، هنگام آن است که با رویکردی هنری و معناگرا، قرآن را برای پارسی زبانان ارائه کنیم.
وی با بیان اینکه طرح بزرگ نرم‌افزار «طنین وحی» بر همین اساس از سوی «مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان» اجرا شده است، افزود: خدا را شاکریم که مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیبه اصفهان، بعداز چندین سال مدوامت در تولید نرم‌افزار‌های مختلف دینی، توانست یک نرم‌افزار قرآنی را برای انس بیشتر مردم با قرآن تولید کند.
مدیرعامل مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان تصریح کرد: در قرآن کریم ۲۴۷ شخصیت صحبت کرده‌اند که این شخصیت‌ها متشکل از شخصیت‌های منفی و مثبت است. برخی از این شخصیت‌ها مانند هدهد و یا مورچه حیوان هستند، برخی شخصیت‌های دیگر انسان؛ برخی دیگر مثبت هستند مانند پیغمبران خدا و برخی دیگر شخصیت‌های منفی مانند قوم نوح، لوط و قوم عاد هستند که در قرآن کریم به صحبت کردن پرداخته‌اند؛ بر همین اساس چیزی حدود ۳۰ درصد قرآن کریم اختصاص به گفت‌وگو‌های قرآنی دارد.
حجت‌الاسلام سجادی ادامه داد: بیشترین دیالوگ‌های قرآنی مختص به پیامبر اکرم(ص) با ۸۰ صفحه است. یعنی پیامبر اکرم(ص)، در قرآن کریم حدود ۸۰ صفحه صحبت کرده‌اند. بعد از پیغمبر(ص)، حضرت موسی(ع) بیشترین دیالوگ را دارند و بعد از ایشان در یک رقم بسیار پایین‌تر حضرت ابراهیم(ع) قرار دارند. کمترین دیالوگ قرآن هم کلمه «اُف» است.
وی در ادامه گفت: براساس دانش، تحقیقات و طبق بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که در قرآن کریم افکت‌های صوتی متعددی از جمله صدای آتش، صدای رعد و برق، صدای کشتی و صدای ساخت و ساز وجود دارد. در واقع ۵۰ درصد قرآن دارای افکت‌های صوتی است. بر همین اساس این دو موضوع که ۳۰ درصد قرآن دارای دیالوگ‌های صوتی و ۵۰ درصد آن هم دارای افکت‌های صوتی است ما را بر این وا داشت تا ترجمه قرآن را بدون هیچ دخل و تصرفی در آن و به صورت دیگر بازگویی و در واقع بازخوانی کنیم.
مدیرعامل مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان با اشاره به اینکه در این روش برای هر شخصیت، یک نفر انتخاب شده تا صحبت کند، گفت: بر همین اساس با استفاده از هنرپیشه‌های مختلف، شخصیت‌های مختلف قرآن را بازخوانی کردیم. برای مثال فردی که به‌جای حضرت نوح(ع) در ترجمه آیات صحبت می‌کند، با همان حس و حال حضرت نوح و آن دوران دیالوگ‌ها را دریافت کرده و با فضایی که دیگر افکت‌ها از جمله صدای دریا، صدای کشتی و دیگر صدا‌ها آمیخته شده، با فرزندش صحبت می‌کند و در نهایت کار را با تمام احساس به مخاطب و شنونده ارائه می‌کند.
حجت‌الاسلام سجادی با بیان اینکه این کار در ابتدا ساده می‌نمود، اما زمانی که آغاز به کار کردیم متوجه شدیم که در برخی از دیالوگ‌ها و گویش‌های شخص مورد نظر قرآن مشخص نیست، اظهار کرد: در ادامه متوجه شدیم که آیاتی را در قرآن کریم داریم که نمی‌دانیم حضرت پیامبر(ص)، بیان کرده‌اند و یا اینکه سخن خدا و یا جبرئیل است. برخی آیات هم نصف سخن خدا و نصف دیگر سخن پیامبر(ص) بود؛ لذا این موارد را جدا کردیم و با تیم کارشناسی به صورت مشخص درآوردیم. اما زمانی که متوجه شدیم کدام یک از آیات را چه کسی گفته است، موضوع دوم مطرح شد و آن سن گوینده بود. برای مثال اینکه حضرت خضر(ع) زمانی که با حضرت موسی(ص) روبه‌رو می‌شوند، حضرت خضر دارای چه سنی بوده‌اند و همین‌طور حضرت موسی چند سال داشته‌اند و آیا در آن زمان و قبل از رسالتشان دارای لکنت زبان بوده‌اند یا خیر؟ که این موضوع را نیز حل کردیم.
وی ادامه داد: بعد از حل این جریان، سومین موضوع مطرح شد و آن نحوه و حالت بیان بود. برای مثال زمانی که حضرت نوح به خداوند بیان می‌کند که خدایا این فرزند من است، آیا مناجات‌گونه گفته است یا اعتراض‌گونه و یا بیان آن عادی است؟ البته همه این موارد در زمان نمایش با هم متفاوت بود و مورد تحقیق قرار گرفت تا به جواب رسیدیم. بعد از آن و طی دو سال تحقیق و استفاده از تفاسیر مختلف به دنبال یک ترجمه ساده و روان بودیم که دارای کلمات قامض نباشد. بعد از تحقیقات مفصل بین ۸۰ ترجمه، در نهایت به ترجمه حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی رسیدیم.
حجت‌الاسلام سجادی به ایکنا، گفت: البته برخی از ترجمه‌ها روان بود، اما امتیاز معنوی آن واگذار شده بود که ما نمی‌توانستیم با آن‌ها وارد مذاکره شویم. این در حالی بود که ترجمه آقای قرائتی چند ویژگی داشت که اولاً کامل و ثانیاً ساده و روان بود. حتی اجازه گرفتن از ایشان خیلی ساده و سهل بود و از طرف دیگر ما قصد داشتیم ترجمه را بازنویسی نمایشنامه‌ای کنیم و باید مترجم با ما همکاری می‌کرد و این موضوع با همکاری حجت‌الاسلام قرائتی باز هم ساده‌تر می‌شد. دو سال این کار طول کشید و حجت‌الاسلام قرائتی و حجت‌الاسلام متوسل به عنوان نماینده ایشان همکاری بسیاری با ما برای تولید این اثر داشتند تا این ترجمه توسط گروه مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان و شخص حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی و حجت الاسلام متوسل بازنویسی شد.
مدیرعامل مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان افزود: بعد از بازنویسی از ۱۶۲ هنرمند دعوت شد تا نقش‌ها را بازآفرینی کنند و در نهایت با روز‌ها کار و تلاش، ترجمه کامل قرآن به شکل نمایشی تولید شد. پس از آن آیاتی که نمایشی نبودند توسط خواننده با حس خود آیه بیان شد. برای مثال برخی آیات در مورد عذاب جهنم بود و کسی گفت‌وگویی در آن نمی‌کرد، لذا در اینجا کسی که ترجمه این آیات را می‌خواند با حس اینکه در شرایط جهنم قرار دارد، آیات را می‌خواند و با همان حس عذاب‌گونه بیان می‌کرد. بعضی از آیات نیز که بیان بهشت و بهشتیان بود، با همان حس بهشت بازخوانی شد.
وی اظهار کرد: بعد از اینکه ترجمه کامل شد، صدای قاریان مختلف را روی آن بارگذاری کردیم؛ اما زمانی که قصد انتشار آن را داشتیم متوجه شدیم که یک نکته در این اثر مفقود است و آن این بود که وقتی این آیات و نمایش‌ها گفته شد، نیازمند یک بک‌گراند و پس زمینه صوتی بود. در فیلم‌ها برای این کار موسیقی می‌گذارند، اما قصد ما این بود که از موسیقی استفاده نکنیم و متوجه شدیم که متأسفانه آوای قرآنی هم نداریم، این در حالی بود که کلیسا‌ها آوا دارند و ما چنین چیزی را نداریم؛ بر همین اساس متناسب با آیات مختلف قرآن ۱۹۸۰ افکت صوتی قرآنی را تولید کردیم که این افکت‌ها، متناسب با ثانیه قرائت آیه به صورت هوشمند و کم و بیش پخش می‌شود.
حجت‌الاسلام سجادی در ادامه بیان کرد: بعد از این جریان و به دلیل اینکه داستان‌های قرآن ناقص نشود، آیات را دسته‌بندی کردیم و هر کجا که داستان تقطیعی قرآن تمام می‌شد، ترجمه را هم تمام می‌کردیم. در واقع مانند رکوع‌هایی که اهل سنت در قرآن می‌گذارند، ما هم آیات قرآن را تقریبا به ۷۵۰ دسته تقسیم کردیم و در نهایت نرم‌افزار عرضه شد.
مدیرعامل مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان اظهار کرد: نرم‌افزار تولید شده قابل نصب بر روی تمامی ابزار‌ها از جمله تلفن همراه، کامپیوتر رو میزی، فلش و سایر دستگا‌های اندرویدی و ios طراحی شده است. علاقه‌مندان هم می‌توانند برای دریافت این محصول قرآنی عدد ۲ را به سامانه ۳۰۰۰۱۰۴۴ پیامک کنند و یا برای اطلاع بیشتر و دریافت برنامه به سایت طنین وحی (taninevahy.com) مراجعه کنند. این محصول قرآنی با وجود اینکه هزینه بسیار زیادی برای مراحل تولید آن صرف شد و پس از هفت سال کوشش در پژوهش، نگارش، ضبط، تدوین، افکت و آواگذاری آماده شد، اما امروز به همت خیران، همزمان با ایام ماه مبارک رمضان به صورت کاملاً رایگان در اختیار عاشقان کلام وحی قرار گرفته است و امیدواریم که عاشقان کلام خدا از طریق این نرم‌افزار از قرآن و فهم آن لذت ببرند.
